Photo credits: Splash.com – Alex@worthyofelegance
Λέξεις κλειδιά: μουσικοθεραπεία, απώλεια, πένθος, ψυχική υγεία
Η παρέμβαση της μουσικοθεραπείας μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο έκφρασης και ανακούφισης για την αντιμετώπιση ψυχικών ζητημάτων που σχετίζονται με την απώλεια, το πένθος και την μελαγχολία.
Η μουσικοθεραπεία αποτελεί μια κλινικά τεκμηριωμένη παρέμβαση θεραπείας και έχει ερευνηθεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη δημιουργική θεραπεία. Ο Taylor (1997) τόνισε την επίδραση της μουσικής στον εγκέφαλο και τη σχέση μεταξύ μουσικής και έκφρασης συναισθημάτων. Συγκεκρμένα μέσω της μουσικής επηρεάζεται το μεταιχμιακό σύστημα του εγκεφάλου (limpic system) που περιλαμβάνει τον ιππόκαμπο, τους αμυγδαλοειδείς πυρήνες και τον υποθάλαμο ο οποίος είναι υπεύθυνος για την υποκίνηση, τα συναισθήματα και τη μνήμη. Μπορεί να είναι ένας θετικός δρόμος μέσω του οποίου παιδιά ή ενήλικες μπορούν να διαχειριστούν ζητήματα που αφορούν το πένθος (Hilliard, 2001). Συγκεκριμένες παρεμβάσεις μουσικοθεραπείας, όπως η σύνθεση τραγουδιών (song-writing)είναι αποτελεσματικές σε συνεργασία με μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους που θρηνούν (Dalton & Krout, 2005; Skewes, 2001) και συμβάλλουν στην μείωση της θλίψης (Wexler, 1989).
Η μουσική εφευρέθηκε για να επιβεβαιώσει την ανθρώπινη μοναξιά.
Λώρενς Ντάρελ, 1912-1990
Ο John (1992) συνδέει τη λειτουργία της μουσικής με την ψυχανάλυση και επισημαίνει την επίδραση της μουσικοθεραπείας στις συνειδητές και ασυνείδητες εμπειρίες. Θεωρείται ότι ενώ παίζουμε μουσική, τα συναισθήματα εμφανίζονται χωρίς να είναι κατανοητά ή αναγνωρίσιμα. Αυτή η διαδικασία μέσω της μουσικής είναι κυριολεκτικά ένα μέσο μέσω του οποίου το ασυνείδητο υλικό μπορεί να προβληθεί και να συλληφθεί απο το άτομο που θρηνεί.
Το παρακάτω αποτελεί μια συντομή αναφορά σχετικά με την αντιμετώπιση του πένθους με βασική παρέμβαση την μουσικοθεραπεία (Smeijsters, H.,1999).
“Η Ίνγκριντ ήταν μια γυναίκα που κυριεύονταν απο θλίψη λόγω της ξαφνικής απώλειας του συζύγου της. Ταυτόχρονα πάλευε με εσωτερικές συγκρούσεις και ερωτήματα σχετικά με την ταυτότητα της τα οποία γεννήθηκαν εξαιτίας της απώλειας του συζύγου της.
Η μουσικοθεραπεία την βοήθησε να δουλέψει την θλίψη της και να εκφράσει τα συναισθήματά της χρησιμοποιώντας τη μουσική.
Στην θεραπεία υπήρξε συνεργασία μεταξύ του μουσικοθεραπευτή, του ερευνητή και του ψυχοθεραπευτή της. Προκειμένουν να την βοηθήσουν μια σειρά απο διαδικασίες και τεχνικές εφαρμόστηκαν και τα δεδομένα από την υπόθεση της επίσης χρησιμοποιήθηκαν για την μετέπειτα πρόοδο της. Η μελέτη περιγράφει τι πέρασε η Ίνγκριντ από την παιδική της ηλικία, μετά το θάνατο του συζύγου και τι εξέφρασε ασυνείδητα μέσω της μουσικοθεραπείας. Ο μουσικοθεραπευτής δεν ακολούθησε μια τυπική θεωρία, αλλά βασίστηκε σε παρεμβάσει που ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία της Ίνγκριντ .
Κατ ‘αρχάς, η Ίνγκριντ ήταν μια γυναίκα πενήντα τριών ετών, που έπασχε απο κατάθλιψη λόγω της απώλειας του συζύγου της. Η Ίνγκριντ ασχολήθηκε με ζητήματα σχετικά με την ταυτότητά της, η οποία άλλαξε ξαφνικά. Η κατάθλιψη χαρακτήρισε τη ζωή της και ήταν πολύ έντονη μετά το θάνατο του συζύγου της. Πριν από το γάμο της, η ταυτότητα της Ίνγκριντ είχε διαμορφωθεί βοηθώντας τους ανθρώπους ως νοσοκόμα. Όταν παντρεύτηκε, σταμάτησε τη δουλειά της και υιοθέτησε μια νέα ταυτότητα ως σύζυγος. Μόλις “έφυγε” ο σύζυγός της, έχασε την ταυτότητα που είχε για χρόνια και γεννήθηκαν ερωτήματα σχετικά με το ποια ήταν. Ή Ίνγκριντ ήταν ένας λογικός χαρακτήρας που χρησιμοποιούσε αυτή την πτυχή του χαρακτήρα της ενώ αντιμετώπιζε καταστάσεις. Οδηγήθηκε σε λεκτική ψυχοθεραπεία με σκοπό να εκφράσει και να διερευνήσει μερικά από τα συναισθήματά της. Όταν η Ίνγκριντ ξεκίνησε τη μουσικοθεραπεία, κλήθηκε να αναζητήσει την ταυτότητά της ανακαλύπτοντας περισσότερα για την ίδια. Κατάφερε να ξεδιπλώσει κάποια μέρη του χαρακτήρα της μέσω του μουσικού αυτοσχεδιασμού. Η διαδικασία ήταν επίσης ευεργετική για να εκφράσει τα καταπιεσμένα συναισθήματά της.
Η διαδικασία είχε χωριστεί σε φάσεις που αντιστοιχούσαν σε 23 συνεδρίες. Οι στόχοι που εφαρμόστηκαν ήταν να την βοηθήσουν να καλωσορίσει της καινούρια της ταυτότητα, την βελτίωση της αυτοεκτίμησης και την εμπιστοσύνη στον εαυτό της. Ο μουσικοθεραπευτής βασίστηκε σε τεχνικές αυτοσχεδιασμού, ενσυναισθηματικές τεχνικές μέσω φωνής και μουσικών οργάνων”.
Βιβλιογραφία:
Smeijsters, H.,1999. Music Therapy Helping to Work Through Grief and Finding a Personal Identity. Journal of Music Therapy, Volume 36, Number 3,
Hudgins, Kenna D., 2007. Τhe effect of music therapy on the grief process and group cohesion of grief support groups.